Obchody XXX-lecia
14 lutego 2021 roku minęła 30-ta rocznica uchwalenia ustawy Prawo o notariacie
Po okresie Państwowych Biur Notarialnych notariusze mogą znowu, jak przed wojną, służyć pomocą społeczeństwu w indywidualnych Kancelariach. Warto podkreślić, że obecnie obowiązująca ustawa, do której uchwalenia doszło dzięki ogromnemu wysiłkowi naszych Poprzedników, Koleżanek i Kolegów z całej Polski, chlubnie nawiązuje do Rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 r. Prawo o notarjacie. Polski Notariat jest też członkiem Międzynarodowej Unii Notariatu (UINL) oraz Rady Notariatów Unii Europejskiej (CNUE).
Trzydziestolecie uchwalenia ustawy uwypukliło dwoistość charakteru tego zawodu. Historyczna, trzydziesta rocznica jest więc nie tylko okazją do świętowania, ale także do podsumowań i refleksji na przyszłość. Państwowe Biura Notarialne i deregulacja dawno minęły, znajdując swoje miejsce w historii. Ostatnia dekada była erą znacznego postępu cyfrowego. Notariat znowu stanął na wysokości zadania. Już w 2010 roku wprowadzono możliwość przeglądania ksiąg wieczystych przez internet. Wszyscy notariusze nie tylko posiadają, lecz na co dzień posługują się podpisami elektronicznymi, mogąc w szczególności składać wnioski wieczystoksięgowe w systemie teleinformatycznym. Niemal równolegle, utworzono system rejestrów notarialnych: rejestr spadkowy, rejestr testamentów, a ostatnio rejestr zarządców sukcesyjnych. Przejawem zaufania Państwa do Notariatu jest m.in. dokonywanie wpisów w Rejestrze Spadkowym nie tylko przez notariuszy, ale także przez sądy. Dalej, w maju 2018 roku Krajowa Rada Notarialna uruchomiła Centralne Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych; od paru już lat notariusze przesyłają comiesięczne deklaracje podatkowe: podatku od spadków i darowizn oraz podatku od czynności cywilnoprawnych przy użyciu bezpiecznych podpisów elektronicznych, wykorzystując przy tym platformę dostarczoną przez Ministerstwo Finansów.
Środowisko stoi przed kolejnymi wyzwaniami, wymuszonymi także przez epidemię i jej ograniczenia, a dotyczącymi komunikacji międzyludzkiej. Tytułem przykładu niech posłuży uczestniczenie w Walnych Zgromadzeniach Spółek „na odległość”, czy wymagający już wkrótce wdrożenia – system doręczeń elektronicznych. Wyzwaniem będą także rozwiązania dotyczące prostej spółki akcyjnej, w tym prowadzenia rejestru akcjonariuszy.
Warto pamiętać, że rola samorządu notarialnego została określona między innymi ustawą zasadniczą, której art. 17 ust. 1 nakłada na samorządy zawodowe osób wykonujących zawody zaufania publicznego sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. Z kolei artykuł 26 ustawy Prawo o notariacie precyzuje, że notariusze tworzą samorząd notarialny, który obejmuje izby notarialne i Krajową Radę Notarialną. Dalej, do zakresu działania rad izb notarialnych należy między innymi nadzór nad wykonywaniem obowiązków przez notariuszy, zastępców notarialnych i aplikantów notarialnych oraz nad przestrzeganiem przez nich powagi i godności właściwej dla notariusza. Takie oczywistości należy przytoczyć, zwłaszcza w zmieniającym się pojmowaniu zawodu notariusza. Warty zatem podkreślenia jest obowiązek nieustannego zapewniania przez Notariat bezpieczeństwa obrotu prawnego – w służbie całemu społeczeństwu.
W czasach pandemii, Izba Notarialna w Krakowie uczciła Obchody XXX-lecia Odrodzonego Notariatu w Polsce – Wydawnictwem Jubileuszowym – pod red. Prezes Rady Izby Notarialnej not. Sylwii Jankiewicz i Skarbnika Rady Izby Notarialnej not. Krzysztofa Maja. Zechcieli w nim zaprezentować swoje przemyślenia i poglądy Notariusze, w tym Emerytowani Notariusze, Zastępcy Notarialni i Aplikanci Notarialni Izby. W ten sposób Rada Izby Notarialnej w Krakowie poszła w ślady swoich Poprzedników, którzy 10 lat wcześniej, na 20-lecie Izby Notarialnej w Krakowie wydali książkę z pomysłu ówczesnej Prezes Rady Izby Notarialnej not. Joanny Greguły, a w której zamieszczono artykuły, zawierające refleksje o samorządzie notarialnym aż do 2012 roku.
Notariat Krakowski, jako samorząd zawodowy w służbie Społeczeństwu
pragnie kontynuować dążenie ku Nowoczesnej Przyszłości w szczególności z Młodymi
nie zapominając jednak, lecz czerpiąc, z Chlubnej Tradycji Poprzedników
Notariat spełnił pokładane w nim nadzieje. „W roku jubileuszu 30-lecia odrodzenia notariatu polskiego pamiętamy o notariuszach, którzy, wykonując obowiązki, dbali o zachowanie tradycji, podstawowych zasad i rozwiązań modelowych wolnego notariatu oraz przyczynili się do odrodzenia polskiego notariatu w 1991 roku. Nawiązując do chlubnych tradycji polskiego notariatu, rozpoczynamy debatę nad jego przyszłością i wyzwaniami związanymi z nowoczesnym i bezpiecznym obrotem prawnym” – napisała Krajowa Rada Notarialna na swojej stronie internetowej, cytując uchwałę w sprawie Roku Jubileuszu 30-lecia Odrodzonego Notariatu Polskiego.
KILKA UWAG W KWESTII CZYNNOŚCI NOTARIALNYCH ONLINE dr hab. Paweł A. Blajer
APLIKACJA NOTARIALNA WCZORAJ I DZIŚ Joanna Greguła
OD PRZESZŁOŚCI KU PRZYSZŁOŚCI, CZYLI KRÓTKO O NOTARIACIE Sylwia Jankiewicz
WOKANDY OSTATNIEJ DEKADY Roman Ozga
PROBLEM UZASADNIENIA NIEKTÓRYCH OBOWIĄZKÓW NOTARIUSZA Andrzej Sebastyanka
O ISTOCIE PRAWA W KONTEKŚCIE NIEWAŻNOŚCI CZYNNOŚCI PRAWNEJ dr hab. Zygmunt Truszkiewicz, prof. UJ
KIEDY ZABRAKNIE MIŁOŚCI, A TROSKA POZOSTANIE Andrzej Palenik / Małgorzata Broszewska-Palenik
POCZĄTKI NOTARIATU W STARYM SĄCZU WSPOMNIENIA Bartłomiej Celewicz
TENIS Z TRADYCJĄ Katarzyna Celewicz
NOTARIAT „WCZORAJ” Magdalena Chlanda
NOTARIAT DZIŚ I W PRZYSZŁOŚCI Wojciech Chlanda
ZAINTERESOWANIA I PASJE Grażyna Derlaga
JAK ZBUDOWAĆ BLISKIE RELACJE I ZAUFANIE W NOTARIACIE? Marcin Grabowski
JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA PREZESA Sylwia Jankiewicz
TUW REJENT LIFE – JEDNAK WARTO! Agnieszka Karcz-Stankiewicz
WYCIECZKA DO OJCOWA MINI PRZEWODNIK Bartosz Krzysztofowicz
NOTARIAT JAKO ELEMENT NIEMATERIALNEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO Marcin Kulas
INTERCYZA PRZEDŚLUBNA Magdalena Lejman
MOJA PRZYGODA Z CZASEM DZIELONYM NA KWARTAŁY Krzysztof Maj
CZY PRACA JEST MOJĄ PASJĄ ? Iwona Palmirska
MOJA NOTARIALNA ODYSEJA Danuta Pyka
NASZE WSPOMNIENIA I REFLEKSJE Krystyna Studzińska / Paweł Studziński / Małgorzata Studzińska